ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΔΥΝΑΤΗΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ

ΟΙ ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΕΣ (ΠΟΝΟΚΕΦΑΛΟΙ)

Γράφει ο Νευρολόγος Γιώργος ΚαπαρόςΠ. Καθηγητής Νευρολογίας ΤΕΙ ΑθηνώνΓούναρη 112 Γλυφάδα, τηλ. 2109633299


Πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων υποφέρουν ή έχουν υποφέρει στην ζωή τους από πονοκεφάλους (κεφαλαλγίες).
Μια κεφαλαλγία μπορεί να οφείλεται σε κάποια νόσο (ενδοκρανιακές αιμορραγίες ή όγκοι, μηνιγγίτιδα, ιγμορίτιδα κ.α.) και ονομάζεται δευτεροπαθής κεφαλαλγία.. Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις δεν ανευρίσκεται παθολογικό αίτιο και τότε ονομάζεται «ιδιοπαθής κεφαλαλγία».
Οι ιδιοπαθείς κεφαλαλγίες είναι μια ομάδα κεφαλαλγιών στην οποία ανήκουν οι ημικρανίες, οι κεφαλαλγίες τάσεως και οι διάφορες παραλλαγές τους.
Η κεφαλαλγία μπορεί να εντοπίζεται στο μισό κρανίο, στην ινιακή ή στην μετωπιαία περιοχή ή στο σύνολο του κρανίου. Ο πόνος μπορεί να είναι συσφιγκτικός ή διάχυτος (σαν βάρος) και να διαρκεί από μερικά λεπτά έως και αρκετές ημέρες. Η έντασή του διαφέρει εφ’ όσον ο πόνος μπορεί να είναι από «υποφερτός» έως «ανυπόφορος» σε σημείο που να οδηγεί τον πάσχοντα σε πλήρη ανικανότητα για οποιαδήποτε εργασία.
Οι κεφαλαλγίες τάσεως χαρακτηρίζονται από ήπιας έως μέτριας έντασης διάχυτη κεφαλαλγία με διάρκεια από μερικές ώρες έως και αρκετές ημέρες. Οι ημικρανίες συνήθως παρουσιάζονται με έντονο άλγος στο μισό της κεφαλής και διάρκεια από μερικά λεπτά έως και μερικές ώρες.
Η συχνότητα των επεισοδίων κεφαλαλγίας διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μπορεί να εμφανίζεται αραιά (ακόμη και κάθε χρόνο) αλλά και πολύ συχνά (σχεδόν κάθε μέρα).
Οι κεφαλαλγίες με αραιή συχνότητα αντιμετωπίζονται φαρμακευτικά με παυσίπονα (μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη όπως η ασπιρίνη και άλλα όπως η παρακεταμόλη και η κωδεϊνη) και με ειδικά αντιημικρανικά σκευάσματα (τριπτάνες, εργοταμίνη). Αν η συχνότητα τους είναι πολύ μεγάλη τότε χορηγείται προληπτική φαρμακευτική αγωγή (δηλ. ο πάσχων παίρνει καθημερινά κάποιο φάρμακο ώστε να προλαμβάνεται η εκδήλωση της κεφαλαλγίας).

ΗΜΙΚΡΑΝΙΑ
Η ημικρανία θεωρείται σοβαρή διαταραχή εφ’ όσον επηρεάζει τις καθημερινές δραστηριότητες του πάσχοντα. Ο ασθενής κατά την διάρκεια της ημικρανικής κρίσης, αδυνατεί να προβεί σε οποιαδήποτε δραστηριότητα και συνήθως παραμένει κλινήρης. Στις περισσότερες περιπτώσεις υπάρχει κληρονομικότητα άρα πρόκειται για γενετική βλάβη (μετάλλαξη κάποιου ή κάποιων γόνων). Ο ακριβής παθογεννητικός μηχανισμός της ημικρανίας παραμένει άγνωστος αλλά πιστεύεται ότι πρόκειται για βιοχημική διαταραχή του εγκεφάλου γονιδιακής αιτιολογίας. Για τον λόγο αυτό είναι πολύ συχνή η κληρονομικότητα.
Μπορεί να αρχίσει σε οποιαδήποτε ηλικία αλλά συνήθως αρχίζει κατά την εφηβεία.
Η κεφαλαλγία μπορεί να είναι διάχυτη (σαν βάρος) σε όλο το κεφάλι ή τοπικά (πιο συχνά μετωπιαία). Συχνά ο πόνος καταλαμβάνει μόνο το μισό κεφάλι και γι' αυτό ονομάστηκε ημικρανία. Σ’ αυτήν την περίπτωση ο πόνος έχει σφύζοντα χαρακτήρα και σταδιακά αυξανόμενη ένταση. Επιδεινώνεται με την δραστηριότητα, το φως και τους θορύβους. Συνυπάρχει γενικευμένη αδιαθεσία, ζάλη, ναυτία.
Η συμπτωματολογία δεν είναι η ίδια σε όλους τους ασθενείς αλλά μπορεί να παρουσιάζει ιδιαιτερότητες π.χ. να προηγείται διαταραχή από τα μάτια (αύρα) και ακολούθως κεφαλαλγία. Ακόμη, μπορεί ώρες πριν την κρίση της ημικρανίας ο ασθενής να είναι ευερέθιστος, να αισθάνεται γενικευμένη ατονία, υπνηλία και ζάλη.
Με βάση τα ανωτέρω η θεραπευτική αντιμετώπιση της ημικρανίας είναι απαραίτητη. Ο ασθενής πρέπει να ξέρει ότι η διαταραχή είναι χρόνια και δεν θεραπεύεται οριστικά. Μόνον σε κάποιες περιπτώσεις τα επεισόδια κεφαλαλγίας σταματούν για μεγάλο χρονικό διάστημα, σπανιότερα οριστικά. Με την φαρμακευτική αγωγή βελτιώνεται η ποιότητα ζωής του ασθενούς εφ’ όσον μπορεί να είναι λειτουργικός και να έχει μια φυσιολογική ζωή.
Κατά την ημικρανική κρίση χρησιμοποιούνται ειδικά φάρμακα (τριπτάνες, εργοταμίνη) αλλά και κοινά παυσίπονα όπως η ασπιρίνη και η κωδεϊνη. Τα αποτελέσματα είναι ικανοποιητικά. Η σωστή χρήση αυτών των φαρμάκων (σύμφωνα με τις οδηγίες ειδικού γιατρού - νευρολόγου) αυξάνει την αποτελεσματικότητά τους και αποφεύγει τον εθισμό.
Στις περιπτώσεις που οι ημικρανικές κρίσεις είναι πολύ συχνές αυτό επηρεάζει την καθημερινή ζωή των ασθενών εφ΄ όσον αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις ασχολίες τους. Είναι λοιπόν απαραίτητη προληπτική φαρμακευτική αγωγή δηλ. ο ασθενής θα πρέπει να λαμβάνει καθημερινά κάποιο φάρμακο ώστε να προλαμβάνονται οι ημικρανικές κρίσεις. Άρα η φαρμακευτική αντιμετώπιση εξαρτάται από τον κάθε ασθενή και αποφασίζεται ανάλογα με την περίπτωση.
Σημαντική είναι και η ψυχολογική υποστήριξη του πάσχοντα εφ' όσον η κακή ψυχολογική διάθεση αυξάνει την συχνότητα και την βαρύτητα των επεισοδίων.
Σε κάποιες περιπτώσεις μια κεφαλαλγία με χαρακτήρες ημικρανίας μπορεί να είναι δευτεροπαθής δηλ. να οφείλεται σε κάποιο παθολογικό αίτιο. Τέτοια αίτια είναι οι αγγειακές δυσπλασίες του εγκεφάλου (π.χ. ανευρύσματα), οι όγκοι του εγκεφάλου, η καλοήθης ενδοκράνια υπέρταση, η κροταφική αρτηρίτιδα κ.α. Είναι δουλειά του νευρολόγου να αξιολογήσει σωστά τον ασθενή ώστε να βρεθεί η πραγματική αιτία.

ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ
Σε οποιαδήποτε περίπτωση κεφαλαλγίας θα πρέπει να συμβουλεύεστε κάποιον ειδικό (νευρολόγο) ή τον οικογενειακό σας γιατρό. Εκείνος θα κρίνει αν η κεφαλαλγία οφείλεται σε κάποια πάθηση ή πρόκειται για ιδιοπαθή κεφαλαλγία. Ακόμη, ανάλογα με την βαρύτητα του προβλήματος θα κρίνει ποια είναι η ποιο κατάλληλη θεραπευτική αγωγή. Αλόγιστη χρήση παυσίπονων μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές παρενέργειες (π.χ. γαστρορραγία) αλλά και σε εθισμό (π.χ. το παυσίπονο να μην είναι πια αποτελεσματικό και να πρέπει να αυξηθεί η δόση του ή ακόμη, να πρέπει ο πάσχων να λαμβάνει καθημερινά μεγάλη ποσότητα φαρμάκων διαφορετικά να εμφανίζεται έντονη κεφαλαλγία).